Техникалық тексеру орталықтары стационарлық немесе мобильдік сипатта болуы мүмкін. Міндетті техникалық тексерісті жүргізу үшін көлік құралдарын техникалық диагностикалау құралдарымен жабдықталған стационарлық кешен ғимаратта немесе құрылыста орналасуы тиіс. ҚР Заңымен орталық бөлмесіне (кешеніне) қойылатын талаптар реттеледі.
Мобильдік орталықтар техтексерістің стационарлық орталықтары ашылмаған аймақтарға шығуда тексеруді жүзеге асырады. Алдын ала осындай орталықтарға жылына кесте құрау қажет және тізілімге енгізгеннен кейін 15 күнтізбелік күн ішінде әкімдікте бекіту, одан кейін әрі қарай жыл сайын міндетті техникалық тексеріс басталғанға дейін 30 күнтізбелік күннен кешіктірмей жергілікті атқарушы органмен кестені жыл сайын келісу. Кестені келіскеннен кейін оператор 5 күнтізбелік күн ішінде кестенің көшірмесін ҚР ККМ Көліктік бақылау комитетінің көліктік бақылаудың аумақтық органдарына жібереді.
Техтексеріс операторы сақтауы тиіс міндетті талаптар
- Міндетті техникалық тексерісті техникалық тексеріс операторларының тізіліміне енгізілген адам жүргізуі тиіс.
- Міндетті техникалық тексерумен жөндеу (техникалық қызмет көрсету) бойынша қызметтерді көрсетуді қоса атқаруға рұқсат етілмейді.
- Техникалық тексеру операторы Автокөлік құралдарын техникалық пайдалану ережелерімен белгіленген талаптарды сақтауы тиіс.
- Бланкілерді есепке алу және беру журналында міндетті техникалық байқаудан өткені туралы бланкілерді шығындауға есеп жүргізу.
- Жыл сайын көлік құралы органына міндетті техникалық тексерісті жүргізу құны және мерзімі туралы мәліметтерді ұсынады.
- Ағымдағы күнтізбелік жыл үшін көлік құралына салықты төлеу бойынша ұсынылған құжат негізінде міндетті техникалық тексерістің бірыңғай ақпараттық жүйесіне мәліметтерді енгізуді қамтамасыз етеді.
Жүргізушіге ақпараттық стендте көрсетілген тарифтер бойынша техникалық тексеріс қызметтерін кассаға төлеу және құжаттарды ұсыну қажет.
Техникалық тексерістен өту үшін жүргізуші ұсынатын құжаттар
- Көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәлік (техпаспорт).
- Ағымдағы жыл үшін көлік құралдарына салық бойынша төлемді растайтын құжат.
Техникалық тексеріс операторы автоны техникалық тексеруді жүргізуден бас тартуға міндетті себептер
- Жүргізушінің жоғарыда көрсетілген құжаттарды ұсынбауы.
- Техпаспорттың мәліметтеріне сай келмейтін өзгертілген нөмірлермен (қозғалтқыш, шасси, кузов) көлік құралын техникалық тексеріске ұсыну.
- Көлік құралын мемлекеттік нөмірлерсіз немесе техпаспорттағы мәліметтерге сәйкес емес ұсыну.
Міндетті техникалық тексерісті жүргізу нәтижелері бойынша диагностикалық карта құрастырылады, осының негізінде оның қолданылу мерзімін көрсетумен техникалық тексерістен өту туралы куәлік беріледі.
Егер міндетті техникалық тексеріс нәтижелері бойынша пайдалану тыйым салынған ақаулар және талаптар анықталса, бұл жағдайда иесіне ақауларды көрсетумен диагностикалық карта беріледі. Анықталған ақауларды жойғаннан кейін.
Міндетті техникалық тексеруді жүзеге асырғанда техникалық реттеу және өлшем бірліктерін қамтамасыз ету саласындағы ҚР заңнамасының талаптарына сай келетін бақылау-диагностикалық жабдығы қолданылады.
Міндетті техникалық тексерісті өткізу II кезеңде жүргізіледі: дайындық және негізгі кезеңдер.
Міндетті техникалық тексерісті жүргізудің дайындық кезеңі барысында:
- көлік құралының маркасы, үлгісі және түрлендірілуі белгіленеді;
- көлік құралының түсі белгіленеді;
- тіркеу белгілерінің болуы тексеріледі;
- көлік құралдарының құрылымына енгізілген өзгертулердің болуы белгіленеді;
- көлік құралын мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің мәліметтерімен алынған нәтижелер салыстырылады (салғастырылады).
Міндетті техникалық тексеруді жүргізудің негізгі кезеңі көлік құралының қандай да бір бөлігін талдаусыз немесе алусыз орындалады:
- Тежегішті басқару:
- жұмыс тежегіш жүйесі әрекетінің тиімділігі;
- тоқтау тежегіш жүйесі әрекетінің тиімділігі;
- антиблоктау тежегіш жүйелерінің сигнализаторларының қызмет етуі;
- тежегіш жүйелері элементтерінің жағдайы және тежегіш тартпасының герметикалығы.
- Тұтқалық басқару:
- тұтқалық механизмнің және оның бекіту картерінің, тұтқалық бұрудың, тұтқалық дөңгелектің және тұтқа колонкасының механикалық жағдайы және қызмет етуі;
- жиынтық люфт.
- Шолу:
- шолу өрісі;
- шынылардың жағдайы;
- айналардың артқы түрінің жағдайы және бекіту;
- шыны тазалағыштар;
- шыны шайғыштар.
- Сыртқы жарық құралдары, шағылдырғыштар және электр жабдығының сандары, орналасуы, түстері, көріну бұрыштары, жағдайы, қызмет етуі және сипаттамалары:
- алыс және жақын жарық шамдары;
- алдыңғы және артқы габариттік (бүйірлік) оттар, бүйірлік сигналдық шамдар;
- тежелу сигналдары;
- бұруды көрсеткіштер;
- алдыңғы және артқы тұманға қарсы шамдар;
- артқы жүріс шамдары;
- артқы нөмірлік белгінің жарық беру шамдары;
- апат сигнализациясы (көлік құралының құрылымы көзделмеген жағдайда);
- Дөңгелектер, шиналар және аспалар:
- шиналар протекторының зақымдануы және тозуы;
- аспаның механикалық жағдайы және оларды бекіту (рессор, амортизаторлар, аспалар тұтқыштары, шарнир элементтері);
- дискілер және дөңгелектердің бүкпелерінің жағдайы, оларды бекіту элементтерінің болуы;
- Шасси және шассиге (жақтауына) агрегаттар және түйіндердің бекіту элементтерінің жағдайы және қызмет етуі:
- газ шығаратын түтіктер және бәсеңдеткіштер;
- көлік құралының кабинасында және салонындағы зиянды заттардың қүрамы (тек автобустарға, микроавтобустарға және таксиге қатысты);
- арнайы құрылғылар;
- едендері (тек автобустар, микроавтобустар және таксиге ғана қатысты);
- жүргізуші және жолаушылардың орындары (тек автобус, микроавтобус және таксиге ғана қатысты);
- бамперлер, шашыраудан қорғауға арналған құрылғылар;
- Өзге жабдықтың болуы, жағдайы және қызмет етуі:
- олардың бекітілу орындарын және құрылғыларды ұстайтын балалардың қауіпсіздік белбеуі;
- өрт сөндіру құралдары (қауіпті жүктерді тасымалдайтын автобустарға, микроавтобустарға, такси және көлік құралдарына ғана қатысты);
- апатты аялдама белгілері;
- алғашқы медициналық көмекті көрсетуге арналған дәрі қобдишасы (қауіпті жүктерді тасымалдайтын автобустар, микроавтобустар, такси және көлік құралдарына ғана қатысты);
- дыбыстық сигнал;
- спидометр;
- Қоршаған ортаға ықпалмен байланысты факторлар:
- пайдаланылған газдар;
- отынның және пайдаланылған газдардың кемуі (моторлық және трансмиссиялық май, тежегіш, гидравликалық және суыту сұйығы).